It takes two to tango! Het optimaliseren van de gezondheid van sperma is net zo belangrijk als het verbeteren van de gezondheid van de eitjes. Proberen jullie zwanger te worden? Er zijn verschillende manieren waarop je je kansen kan optimaliseren. Ontdek in dit artikel hoe je de gezondheid van de eitjes kunt verbeteren, en lees op deze pagina verder hoe je de gezondheid van het sperma kunt optimaliseren. Wij delen onze beste tips!

Wat bepaalt de gezondheid van sperma bij mannen?

De gezondheid van sperma is gebaseerd op de hoeveelheid, beweging en vorm [1].

Hoeveelheid

Als het ejaculaat voldoende sperma bevat, wordt het als vruchtbaar beschouwd. Als er niet genoeg sperma in het ejaculaat zit, is er minder kans om een eicel te kunnen bevruchten. Mannen zijn hoogstwaarschijnlijk vruchtbaar als hun ejaculaat minstens 15 miljoen zaadcellen per milliliter bevat. Dit kan in een vruchtbaarheidskliniek worden getest of door thuis aan de slag te gaan met een thuistest kit.

Beweging

Sperma heeft een hoge beweeglijkheid nodig om de eicel te kunnen bereiken. Ze moeten door de baarmoederhals, baarmoeder én eileiders van de vrouw zwemmen voordat ze de eicel kunnen bereiken. Mannen worden als vruchtbaar beschouwd als ten minste 40% van het sperma kan bewegen. Dit kan getest worden bij een fertiliteitskliniek.

Vorm

Gezond sperma heeft bepaalde kenmerken waardoor het makkelijker kan bewegen en zwemmen. Bij sperma met een normale vorm – een ovale kop met een staart – beweegt het makkelijker en is de kans groter dat het eitje wordt bereikt, waardoor een man vruchtbaarder kan zijn. In een fertiliteitskliniek kan de vorm van sperma worden geanalyseerd.

 

Menselijke zaadcellen onder een microscoop. Bron: Harvard Medical School

 

Zijn er aanwijzingen die kunnen duiden op onvruchtbaarheid?

Mannelijke onvruchtbaarheid kan het gevolg zijn van veel verschillende factoren. Zo kunnen gezondheidsproblemen zoals o.a. diabetes, infecties door seksueel overdraagbare aandoeningen en genetica de kwaliteit, productie en functioneren van het sperma negatief beïnvloeden. Daarnaast kunnen er problemen zijn met de manier waarop sperma wordt afgeleverd, ontstaan door bijvoorbeeld blokkades in testikels, schade aan voortplantingsorganen en genen. Ook bestraling en chemotherapie als behandeling voor kanker schaden de spermaproductie en verkleinen zo de kans om zwanger te worden.

Tot slot spelen ook omgevingsfactoren en (ongezonde) gewoontes een rol bij de spermaproductie. Denk aan roken en het drinken van alcohol, het innemen van medicijnen, verhogingen van de lichaamstemperatuur en blootstelling aan chemicaliën. Gelukkig kan je bepaalde levensstijlgewoontes aanpassen zodat de spermaproductie wordt verbeterd! Leeftijd speelt ook een rol bij de vruchtbaarheid. Rond de leeftijd van 40-45 jaar begint de kwaliteit van sperma af te nemen [1].

 

Een daling van 50% in het aantal zaadcellen in 50 jaar! Waarom?

Tussen 1973 en 2011 is het aantal zaadcellen met meer dan 50% afgenomen! Niet alleen wordt er minder sperma geproduceerd; het sperma bevat ook minder zaadcellen. Hoewel er enkele theorieën bestaan over de oorzaak hiervan, ontbreken definitieve bewijzen. Een reden waarom het aantal zaadcellen is afgenomen, is te wijten aan chemische verbindingen die worden gebruikt om plastic hard te maken. Deze verbindingen werken als oestrogeen in de bloedbaan, waardoor mannen minder testosteron produceren en dus minder sperma [2].

 

Hoe kunnen mannen de gezondheid van sperma optimaliseren?

We raden deze 5 tips aan:

• Volg een gezond eetpatroon
• Stress management
• Verlies overtollige kilo’s
• Beperk alcoholgebruik, stop met roken en drugs
• De optimale temperatuur (36 graden)

Gezond dieet

We raden een gezond en gevarieerd voedingspatroon aan met voedingsmiddelen die rijk zijn aan antioxidanten, zoals bessen, spinazie, wortelen, bonen en noten [3]. Antioxidanten helpen bij het bestrijden van vrije radicalen in je lichaam die mogelijk gezonde cellen kunnen schaden door oxidatieve stress te veroorzaken. Door oxidatieve stress te vermijden, kunnen de zaadcellen een hoge kwaliteit behouden. Ook wordt aanbevolen om voldoende vitamine C te consumeren, omdat dit oxidatieve stress vermindert.

Stress management

Stress kan zorgen voor de afname van steroïde hormonen die de testosteronniveaus en spermaproductie verlagen. Ook draagt stress bij aan oxidatieve stress, wat de kwaliteit van het sperma schaadt [4]. Hoe kun je stress aanpakken? Neem voldoende tijd voor jezelf, leer en beoefen ontspanningstechnieken en mediteer. Alles waar jij kalm van wordt, kan helpen!

Verlies overtollige kilo’s

Onderzoeken hebben aangetoond dat overgewicht een negatieve invloed heeft op de productie én kwaliteit van het sperma. Onderzoekers hebben ontdekt dat bij mannen – met een BMI van minstens 25 – de spermaconcentratie met ongeveer 26% kan dalen [5]. Dit komt doordat mensen met een zwaarder gewicht meer oestrogeen produceren en minder hormonen produceren die de spermaproductie positief beïnvloeden (zoals inhabine b en androgeen). Zo wordt de kwaliteit, productie en concentratie van het sperma negatief beïnvloedt.

Beperk alcoholinname, stop met roken en drugs

 Dit is één van de belangrijkste factoren om jouw levensstijl (en sperma) aanzienlijk te verbeteren. Mannen die sigaretten roken, hebben veel meer kans op een verminderde spermakwaliteit en -concentratie. Rokers hebben meer DNA-schade en het sperma kan minder goed naar het eitje zwemmen. Alcohol heeft het vermogen om de oestrogeenspiegels te verhogen, wat de spermaproductie kan verminderen [6].

De perfecte temperatuur

De spermaproductie is optimaal bij 36 graden; dit is iets onder de normale lichaamstemperatuur. Hogere temperaturen kunnen zelfs het sperma doden en zo het aantal zaadcellen verlagen. Onderzoekers raden aan om een bubbelbad en sauna’s te vermijden om het sperma op een gezonde temperatuur te houden. Overigens, is dit effect slechts tijdelijk [7].

Concluderend raden we aan om deze tips minstens 3 maanden te volgen voordat je probeert zwanger te worden. Het duurt namelijk ongeveer 3 maanden voordat het sperma volledig ontwikkeld is. We wensen je veel succes!

 

 

Citaten

[1] Healthy sperm: Improving your fertility. (2020, April 25). Retrieved from https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/getting-pregnant/in-depth/fertility/art-20047584

[2] Fetters, A. (2018, October 12). Sperm Counts Continue to Fall. Retrieved from https://www.theatlantic.com/family/archive/2018/10/sperm-counts-continue-to-fall/572794/

[3] Raman, R. (2018, March 12). 12 Healthy Foods High in Antioxidants. Retrieved from https://www.healthline.com/nutrition/foods-high-in-antioxidants

[4] Cheriyedath, S. (2019, May 22). Do Stress and Anxiety Affect Sperm Quality? Retrieved from https://www.news-medical.net/health/Do-Stress-and-Anxiety-Affect-Sperm-Quality.aspx

[5] What’s the Link Between Obesity and Infertility? (n.d.). Retrieved from https://www.pennmedicine.org/updates/blogs/fertility-blog/2014/may/whats-the-link-between-obesity-and-infertility

[6] Ghoshal, M. (2019, June 20). Does Alcohol Kill Sperm? Learn How It Affects Sperm and Your Fertility. Retrieved from https://www.healthline.com/health/does-alcohol-kill-sperm-2

[7] Integris. (n.d.). Myths About Men and Fertility. Retrieved from https://integrisok.com/resources/on-your-health/2019/april/myths-about-men-and-fertility